Samoczynne wyłączenie zasilania jest środkiem ochrony, w którym;
— ochrona podstawowa jest zapewniona przez izolację podstawową części czynnych lub przez przegrody lub obudowy oraz
— ochrona przy uszkodzeniu jest zapewniona przez połączenie wyrównawcze i samoczynne wyłączenie w przypadku uszkodzenia.
W instalacjach elektrycznych samoczynne wyłączenie zasilania jest powszechnie stosowanym środkiem ochrony. Tam gdzie jest stosowany ten środek ochrony, mogą być także stosowane urządzenia klasy II.
Ochrona przez samoczynne wyłączanie zasilania w instalacjach elektrycznych powinna być zaprojektowana i zrealizowana w taki sposób, aby w tych instalacjach była zapewniona zarówno ochrona podstawowa, jak i ochrona przy uszkodzeniu.
W przypadku zwarcia między częścią czynną i częścią przewodzącą dostępną (np. przewodzącą obudową urządzenia elektrycznego), zasadą ochrony przy uszkodzeniu jest, aby spodziewane napięcie dotykowe przekraczające 50 V prądu przemiennego lub 120 V prądu stałego było wyłączane tak szybko, żeby nie wystąpiły niebezpieczne skutki patofizjologiczne. Aby spełnić to wymaganie, każde zwarcie w urządzeniu elektrycznym, w wyniku którego pojawi się niebezpieczne napięcie dotykowe, musi spowodować przepływ prądu o wartości zapewniającej samoczynne wyłączenie zasilania w dostatecznie krótkim czasie gwarantującym wymagany stopień bezpieczeństwa ludzi. Wynika stąd, że ochrona przez samoczynne wyłączenie zasilania polega na:
— stworzeniu odpowiedniej drogi dla prądu zwarciowego, zwanej pętlą zwarcia, oraz
— wyłączeniu prądu zwarciowego przez odpowiednie urządzenie ochronne w dostatecznie krótkim czasie.
Stworzenie odpowiedniej pętli zwarcia wymaga zainstalowania przewodów ochronnych łączących wszystkie dostępne części przewodzące urządzeń elektrycznych:
— z punkiem neutralnym sieci w przypadku układu sieciowego TN,
— z ziemią w przypadku układu sieciowego TT i IT.
Urządzeniami ochronnymi samoczynnie wyłączającymi zasilanie są:
— urządzenia ochronne nadmiarowoprądowe (przetężeniowe),
— urządzenia ochronne różnicowoprądowe RCD.